Sektor innowacyjnych firm farmaceutycznych to jeden z kluczowych elementów systemu ochrony zdrowia w Polsce i na świecie. Dzięki nowym lekom dokonało się w medycynie wiele przełomów – choroby dotychczas nieuleczalne stały się przewlekłymi, a długość życia pacjentów oraz jego komfort znacznie się poprawiły. Zdaniem prof. Krzysztofa Opolskiego z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, jednego z recenzentów raportu, rozwój innowacyjnej branży farmaceutycznej ma wpływ nie tylko na zdrowie obywateli, ale również dobrobyt społeczeństwa i rozwój gospodarczy.

- Przemysł farmaceutyczny poprzez zatrudnienie pracowników, w tym wysoko wykwalifikowanych specjalistów, stałe inwestycje w ich rozwój oraz inne dziedziny gospodarki oparte na wiedzy, zwiększanie eksportu do UE i innych krajów świata czy odprowadzane podatki, stymuluje wzrost gospodarki i zwiększa międzynarodową konkurencyjność Polski. Innowacyjne firmy farmaceutyczne wpływają na polską gospodarkę i społeczeństwo szczególnie poprzez badania kliniczne i produkcję leków, ale także edukację pacjentów i przedstawicieli zawodów medycznych. W „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” przemysł farmaceutyczny wymieniany jest jako jeden z ważnych czynników w tworzeniu innowacyjnych technologii – podkreśla prof. Opolski w recenzji raportu.

Wartość dodana w gospodarce wytworzona przez innowacyjne firmy farmaceutyczne

Innowacyjny przemysł farmaceutyczny wygenerował dochód w gospodarce w wysokości 2,52 mld PLN. Jak wynika z danych zawartych w raporcie, działalność prowadzona przez badane firmy na terenie Polski w 2015 roku przyczyniła się do wytworzenia w sumie 5,05 mld PLN wartości dodanej brutto, co odpowiada 0,28% PKB całej gospodarki. Przy założeniu, że oddziaływanie wszystkich 28 firm członkowskich INFARMY kształtuje się na poziomie zbliżonym do firm badanych, szacuje się, że łączny ich wpływ na gospodarkę mógł wynieść około 6,76 mld PLN (0,37% PKB).

Wzrost wartości dodanej dzięki branży innowacyjnej nastąpił również w innych branżach, w szczególności dotyczy on usług reklamowych, badawczo-rozwojowych (B+R), finansowych, ubezpieczeniowych oraz handlu i nieruchomości. Każdy z tych sektorów wytworzył w 2015 roku wartość dodaną w wysokości ponad 300 mln zł. Natomiast każda złotówka wytworzona przez badane firmy wygenerowała dodatkowe 1,97 PLN wartości dodanej w gospodarce, co wynika z wartości towarów i usług zamawianych przez innowacyjne firmy farmaceutyczne w podmiotach należących do innych gałęzi gospodarki.

Przemysł farmaceutyczny ma również wpływ na zatrudnienie w Polsce. Badane firmy przyczyniły do zatrudnienia 28,3 tys. pracowników w różnych branżach. Autorzy raportu szacują, że każdemu pracownikowi badanych firm odpowiada dodatkowe 3,5 etatu w gospodarce, co stanowi sumę efektów pośredniego i indukowanego.

Wpływy do budżetu z tytułu realizacji badań klinicznych

Innym obszarem generującym niewątpliwe zyski dla polskiej gospodarki są badania kliniczne, finansowane przez innowacyjne przedsiębiorstwa farmaceutyczne. Korzyści wynikające z realizacji tego rodzaju badań dotyczą nie tylko pacjentów, ale również badaczy i placówek, w których są one realizowane.

Prowadzenie badań klinicznych wpływa też na budowę wizerunku kraju na arenie międzynarodowej, a także generuje niebagatelne wpływy do budżetu państwa. Obecnie łączne wpływy do budżetu państwa z tytułu realizacji badań klinicznych w Polsce wynoszą około 1 miliarda PLN w skali roku. Są one efektem podatków oraz opłat wnoszonych bezpośrednio przez podmioty realizujące badania kliniczne lub wynikają pośrednio z podatków płaconych przez podmioty współpracujące.

Warto również podkreślić, że koszty leczenia pacjenta włączonego do badania klinicznego ponoszone są przez sponsora badania, czyli firmę farmaceutyczną, co oznacza, że pacjent nie generuje kosztów po stronie płatnika publicznego, czyli NFZ.

Czynniki zwiększające zaangażowanie innowacyjnych firm w rozwój polskiej gospodarki

Eksperci ekonomiczni nie mają wątpliwości, że innowacyjne firmy farmaceutyczne wnoszą istotny wkład w rozwój polskiej gospodarki. Jednak na wzrost ich zaangażowania w inwestycje w Polsce wpływa szereg aspektów zarówno natury ekonomicznej, jak i legislacyjnej. Międzynarodowe innowacyjne firmy farmaceutyczne do inwestycji w Polsce mogłaby skłonić przede wszystkim długoterminowa stabilizacja prawa oraz przejrzyste i sprawiedliwe powiązanie poziomu refundacji leków innowacyjnych z inwestycjami w polską gospodarkę. Istotne są również regulacje podatkowe, stymulujące inwestycje zagraniczne oraz podniesienie poziomu refundacji leków innowacyjnych, przynajmniej do poziomu obserwowanego w innych unijnych krajach Europy Środkowej.

- Firmy farmaceutyczne działające w Polsce i zrzeszone w INFARMIE od lat angażują nie tylko swoje środki finansowe, ale też wiedzę i doświadczenie, inwestując w krajowy rynek, a tym samym wpływając na poprawę dobrobytu społecznego i zdrowia publicznego. Uwzględnienie przez Rząd przemysłu farmaceutycznego w strategii rozwoju gospodarczego Polski i uczynienie z niego jednego z motorów postępu, daje nadzieję na podjęcie prac nad stworzeniem sprzyjających warunków do rozwoju działalności w tym sektorze – uważa Bogna Cichowska-Duma, dyrektor generalny Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA.

Podobnego zdania są także inni eksperci, którzy podkreślają znaczącą rolę firm innowacyjnych jako partnera polskiej gospodarki, wskazując jednocześnie, że los dalszych inwestycji i rozwój branży zależy od wdrożenia odpowiednich narzędzi i zachęt sprzyjających do większej alokacji środków na polskim rynku.